آیا پلاسمای خون افراد بهبودیافته از کرونا می‌تواند کووید-۱۹ را درمان کند؟

به گزارش همشهری آنلاین ممکن است این روزها از تاثیر مثبت پلاسمای خون افراد بهبود یافته از کووید-۱۹ در ساخت داروی موثر بر کرونا شنیده باشید، اما چگونه پلاسمای خون بیماران بهبود یافته می تواند به درمان کروناویروس جدید کمک کند؟

به نوشته statnews مقالات منتشر شده براساس پژوهش‌هایی درباره همه‌گیری جهانی آنفلوانزای اسپانیایی در سال ۱۹۱۸  انجام شده است، مواردی را توصیف می‌کنند که نشان می‌دادند انتقال محصولات خونی به دست آمده از بهبودیافتگان ممکن است در کاهش ۵۰ درصدی مرگ و میر بیمارانی که به شدت درگیر بودند، نقش داشته باشد.

شیوع سرخک در سال ۱۹۳۴ میلادی، در مدرسه شبانه‌روزی پنسیلوانیا زمانی متوقف شد که سرم به دست آمده از اولین دانش‌آموز مبتلا برای درمان ۶۲ دانش آموز دیگر استفاده شد. فقط سه نفر از دانش‌آموزان بیماری شدیدی را تجربه کردند و سایر موارد خفیف گزارش شد.

در سال‌های اخیر، دارویی به دست آمده از مشتقات پلاسما برای معالجه بیماران در هنگام شیوع ابولا و آنفلوانزای پرندگان مورد استفاده قرار گرفت. به تازگی یک شرکت داروسازی ژاپن اعلام کرد دارویی مشتق از پلاسمای خون افرادی که از کووید-۱۹ بهبود یافته‌اند، برای عفونت کروناویروس تولید شده است. این رویکرد مبتنی بر این ایده است که آنتی‌بادی‌ها یا پادتن‌های تولید شده توسط بیماران بهبود یافته ممکن است سیستم ایمنی بدن بیماران جدید را تقویت کنند.

• چگونه پلاسمای به یک داروی ضد عفونت تبدیل می‌شود؟

در بیمارانی که از یک بیماری بهبود یافته‌اند، آنتی‌بادی‌ها یا پادتن‌هایی دائمی، توسط سیستم ایمنی بدن در پلاسمای خون آنها، جزء مایع خون، ایجاد می‌شود. برای تبدیل این مایع به یک دارو، پلاسمای برداشت شده از نظر مورد آزمایش قرار می‌گیرد و برای جداسازی آنتی‌بادی‌های محافظ تصفیه می‌شود. این مشتق پلاسما یا اصطلاحا پلاسمای بهبودیافتگان در صورت تزریق ماده حاصل به بیمار جدید ایمنی منفعلی را تا زمانی که سیستم ایمنی بدن بیمار بتواند پادتن خود را تولید کند، تأمین می‌کند.

مایک رایان، رئیس برنامه فوریت‌های پزشکی سازمان جهانی بهداشت، گفت: پلاسمای بیمار بهبودیافته زمینه‌ای بسیار مهم برای پیگیری است و به عنوان یک روش درمانی احتمالی برای بیماران مبتلا به کووید- ۱۹ مورد بررسی است. او افزود: این کار باید در زمانی مناسب انجام شود زیرا ویروس را در سیستم مسدود می‌کند و به سیستم ایمنی بیمار جدید کمک مهمی در زمان موردنیاز می‌دهد؛ اما باید زمان مورد استفاده به دقت انتخاب شود و همیشه موفقیت آمیز نیست. 

در ماه گذشته دانشمندانی در شانگهای چین این روش را مورد آزمایش قرار دادند ولی هنوز مقالات علمی مربوط به آن هنوز منتشر نشده است. علاوه بر این شرکتهای زیست‌فناوری دیگری نیز در این زمینه مشغول به تحقیق هستند. 

‌باید به خاطر داشت که پلاسمای فرد بهبودیافته می‌تواند خط اول دفاع برای افراد مبتلا به کووید- ۱۹، به ویژه برای افراد مسن و در معرض خطر، باشد. یک داروی آنتی‌بادی مونوکلونال (پادتن تک‌دودمانی) می‌تواند به تعداد بیشتری از بیماران کمک کند. همچنین به داروهای ضد ویروسی نیز که هم‌اکنون مورد آزمایش قرار گرفته‌اند نیاز است و از دیگر سو واکسن می‌تواند بیشترین تلاش را برای کند کردن یا متوقف کردن انتقال انجام دهد. اما برای تولید واکسن، به اطلاعات بیشتری از نحوه عملکرد سیستمی ایمنی در مواجهه با این ویروس نیاز است و فرآیندی زمان‌بر خواهد بود.

در نهایت برای مقابله با کروناویروس جدید و حفظ سلامتی جامعه به تمام این اقدامات پژوهشی نیاز است ولی تا زمان به نتیجه رسیدن باید با حفظ روحیه و رعایت بهداشت فردی بر اساس دستورالعمل‌های منتشر شده پیش رفت.